مطالبه مهریه
مهریه یکی از حقوق مالی زن در نظام خانواده و عقد نکاح در ایران است که جایگاه مهمی در قانون مدنی دارد. مهریه به عنوان تضمینی برای امنیت اقتصادی زن در طول زندگی مشترک و یا پس از پایان آن شناخته میشود. مطالبه مهریه از سوی زوجه، مخصوصاً در مواردی که زوج از پرداخت آن خودداری میکند، از جمله دعاوی رایج خانوادگی است که در مراجع قضایی مطرح میشود. این مقاله به بررسی جنبههای قانونی، شرایط مطالبه، نحوه اجرا و مسائل مرتبط با مهریه میپردازد.
تعریف و ماهیت مهریه
مهریه مالی است که زوج در زمان عقد، در سند نکاحیه یا توافق زناشویی، متعهد به پرداخت آن به زوجه میشود. مهریه میتواند شامل وجه نقد، طلا، ملک یا هر مال دیگری باشد که ارزش اقتصادی داشته باشد. قانونگذار مهریه را حق زن تلقی کرده و امکان مطالبه آن را حتی در صورت نداشتن رابطه زناشویی یا کوتاهی شوهر فراهم کرده است.
انواع مهریه
مهریه عندالمطالبه: قابل مطالبه بلافاصله بعد از عقد یا پس از وقوع شرایط مقرر، حتی در طول زندگی مشترک.
مهریه عندالاستطاعه: زمانی قابل مطالبه است که زوج توانایی پرداخت آن را داشته باشد. این نوع مهریه معمولاً در مواردی تعیین میشود که پرداخت آن فوراً امکانپذیر نیست.
شرایط مطالبه مهریه
برای مطالبه مهریه، زوجه باید شرایط قانونی زیر را رعایت کند:
ارائه سند نکاحیه یا اثبات توافق مالی زوجین
ارائه دادخواست رسمی به دادگاه خانواده
پرداخت هزینه دادرسی و تکمیل مدارک مربوطه
در صورتی که مهریه عندالمطالبه باشد، زن میتواند به راحتی با مراجعه به دادگاه و اجرای ثبت، پرداخت آن را مطالبه کند.
نحوه مطالبه مهریه در دادگاه
مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده و اجرای ثبت اسناد و املاک انجام میشود. روند کلی به این صورت است:
تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده: زن دادخواست مطالبه مهریه را به دادگاه ارائه میدهد.
بررسی و صدور حکم: دادگاه پس از بررسی اسناد و مدارک، حکم به پرداخت مهریه صادر میکند.
اجرای حکم: در صورت عدم پرداخت مهریه توسط زوج، زوجه میتواند از اجرای ثبت استفاده کرده و اموال قابل توقیف زوج را برای پرداخت مهریه معرفی کند.
مهریه و توقیف اموال
قانونگذار برای تسهیل اجرای مهریه، امکان توقیف اموال، حساب بانکی و حتی حقوق ماهیانه زوج را فراهم کرده است. در صورتی که زوج اموالی نداشته باشد، مطابق قانون، ممکن است حکم حبس تا سقف تأدیه مهریه صادر شود.
نقش وکیل در مطالبه مهریه
وجود وکیل مجرب در دعاوی مهریه میتواند فرآیند دریافت حق زن را تسهیل کند. وکیل خانواده با تجربه در امور مهریه، مراحل قانونی را سریعتر انجام داده و از حقوق زوجه دفاع میکند. موسسات حقوقی معتبر، مشاوره و خدمات حرفهای در این زمینه ارائه میدهند تا از پیچیدگیهای قانونی و بروکراسی اداری کاسته شود.
مسائل و چالشهای مطالبه مهریه
مطالبه مهریه گاهی با چالشهایی همراه است که شامل موارد زیر میشود:
عدم توانایی مالی زوج: در مواردی که زوج توان پرداخت مهریه را ندارد، زوجه ممکن است با تأخیر در دریافت مهریه مواجه شود.
تعارض بین سند رسمی و توافقات شفاهی: گاهی اوقات بین مهریه مندرج در سند نکاحیه و توافقات خانوادگی اختلاف وجود دارد.
دیرکرد در مراجعه به دادگاه: برخی زنان به دلیل مسائل خانوادگی یا ترس از فشارهای اجتماعی، دیر اقدام میکنند که باعث مشکلات قانونی و اجرای مهریه میشود.
قوانین حمایتی برای زوجه
قانونگذار ایران با هدف حمایت از زنان، تمهیدات مختلفی برای مطالبه مهریه پیشبینی کرده است:
حق مطالبه فوری: مهریه عندالمطالبه بدون نیاز به اثبات تقصیر زوج قابل مطالبه است.
حق توقیف اموال و حقوق زوج: زوجه میتواند برای وصول مهریه اموال و درآمدهای زوج را توقیف کند.
اجرای حبس در صورت عدم پرداخت: در صورتی که پرداخت نقدی امکانپذیر نباشد، زوجه میتواند درخواست صدور حکم حبس کند.
راهکارهای عملی برای وصول مهریه
مشاوره حقوقی: قبل از تقدیم دادخواست، مشاوره با وکیل مجرب و آشنا به قوانین مهریه توصیه میشود.
جمعآوری مستندات: ارائه مدارک معتبر از جمله سند نکاحیه، شناسنامه زوج و اسناد مالی.
استفاده از اجرای ثبت: در صورت عدم پرداخت مهریه، اجرای ثبت راهکار قانونی و سریع برای وصول مهریه است.
جمعبندی
مهریه حق قانونی زوجه است که تضمینکننده امنیت مالی او در طول زندگی مشترک و پس از آن میباشد. مطالبه مهریه از طرق قانونی و با رعایت مقررات مربوطه انجام میشود و زوجه میتواند با بهرهگیری از وکیل متخصص و استفاده از سازوکارهای قانونی، حق خود را دریافت کند. آگاهی از قوانین و روند قانونی، مهمترین عامل موفقیت در این دعاوی است.
معرفی موسسه حقوقی عدالت دانان
در صورت نیاز به مشاوره یا پیگیری پروندههای مهریه و دعاوی خانوادگی، موسسه حقوقی عدالت دانان با تیمی مجرب از وکلای پایه یک دادگستری آماده ارائه خدمات تخصصی است. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید به وبسایت این موسسه مراجعه کنید:
🌐 edalatdanan.com