مطالبه طلب از شرکت؛ راهکارهای حقوقی و قانونی
در فضای کسبوکار امروز، شرکتها به عنوان اشخاص حقوقی بخش بزرگی از فعالیتهای اقتصادی را بر عهده دارند. از خرید و فروش کالا گرفته تا ارائه خدمات و انعقاد قراردادهای متعدد، همگی مستلزم گردش مالی میان اشخاص حقیقی و حقوقی است. در بسیاری از موارد، شرکتها به دلایل مختلف از پرداخت بدهیهای خود به اشخاص ثالث خودداری میکنند یا در انجام تعهدات مالیشان تأخیر دارند. این موضوع میتواند مشکلات جدی برای طلبکاران ایجاد کند.
اینجاست که بحث مطالبه طلب از شرکت اهمیت مییابد. طلبکار باید بداند چه حقوقی دارد، از چه مسیرهایی میتواند اقدام کند، و کدام راهکار حقوقی سریعتر و مؤثرتر خواهد بود. در ادامه این مقاله به طور کامل فرآیند مطالبه طلب از شرکتها، راههای قانونی، مدارک لازم، و نقش مشاوران حقوقی بررسی میشود.
طلب از شرکت به چه معناست؟
طلب از شرکت به معنای حقی است که یک شخص حقیقی یا حقوقی در مقابل شرکت دارد. این حق میتواند ناشی از قرارداد، فاکتور فروش، ارائه خدمات، ضمانتنامهها یا حتی خسارات باشد. به عبارت دیگر، هر زمانی که شرکت موظف به پرداخت مبلغی به شخص دیگر شود و آن مبلغ پرداخت نشود، طلب ایجاد میگردد.
مطالبات از شرکتها معمولاً به دو دسته تقسیم میشوند:
مطالبات قراردادی: ناشی از قرارداد فروش، اجاره، پیمانکاری یا سایر توافقات رسمی.
مطالبات غیرقراردادی: ناشی از خسارت، غصب یا هر تعهدی که قانون بر عهده شرکت گذاشته است.
چرا برخی شرکتها از پرداخت بدهی خودداری میکنند؟
علل مختلفی وجود دارد که باعث میشود یک شرکت در پرداخت بدهیها تأخیر داشته باشد یا اساساً پرداخت نکند. از جمله:
مشکلات مالی و کسری نقدینگی شرکت؛
سوءمدیریت یا ورشکستگی؛
اختلاف در تفسیر مفاد قرارداد؛
بیتوجهی یا تعلل عمدی در انجام تعهدات؛
بروز شرایط فورس ماژور مانند تحریمها یا بحرانهای اقتصادی.
شناخت علت عدم پرداخت میتواند به طلبکار کمک کند تا بهترین مسیر را برای مطالبه حق خود انتخاب نماید.
مراحل مطالبه طلب از شرکت
مطالبه طلب از شرکت یک روند حقوقی مشخص دارد و بهتر است طلبکار قدمبهقدم و با آگاهی از قوانین حرکت کند تا نتیجه مطلوب بگیرد.
۱. مذاکره و اخطار اولیه
اولین گام، مذاکره مستقیم با شرکت بدهکار است. در بسیاری از موارد با ارسال یک اخطار کتبی یا اظهارنامه رسمی، شرکت حاضر به پرداخت بدهی میشود. این روش کمهزینهترین و سریعترین مسیر است.
۲. ارسال اظهارنامه رسمی
اظهارنامه ابزاری قانونی است که از طریق اداره ثبت اسناد و املاک به شرکت بدهکار ابلاغ میشود. این اقدام نشان میدهد طلبکار قصد دارد به طور جدی حقوق خود را پیگیری کند و در صورت عدم پرداخت، به مرجع قضایی مراجعه خواهد کرد.
۳. طرح دعوای حقوقی
اگر شرکت به اخطارها توجهی نکند، طلبکار میتواند از طریق دادگاه عمومی حقوقی علیه شرکت طرح دعوا کند. دعوا میتواند به صورت:
مطالبه وجه نقد،
الزام به ایفای تعهد قراردادی،
یا مطالبه خسارت تأخیر تأدیه مطرح شود.
۴. صدور حکم و اجرای آن
پس از رسیدگی، دادگاه حکم به نفع طلبکار صادر میکند. در این مرحله طلبکار میتواند از طریق اجرای احکام دادگستری، اموال منقول و غیرمنقول شرکت را توقیف کرده و طلب خود را وصول کند.
۵. در صورت ورشکستگی شرکت
اگر شرکت ورشکسته اعلام شود، طلبکار باید در مهلت قانونی طلب خود را به مدیر تصفیه یا اداره تصفیه امور ورشکستگی اعلام کند. در این حالت طلبکاران بر اساس اولویتهای قانونی از دارایی شرکت سهم میبرند.
مدارک لازم برای مطالبه طلب از شرکت
برای موفقیت در دعوای مطالبه طلب، داشتن مدارک کافی بسیار مهم است. مهمترین مدارک عبارتاند از:
قرارداد یا توافقنامه رسمی با شرکت؛
فاکتورها و رسیدهای پرداختی؛
اسناد بانکی (چک یا حواله)؛
اظهارنامه یا اخطاریههای ارسالشده؛
هرگونه مکاتبه رسمی یا ایمیل که تعهد شرکت را ثابت کند.
بدون مدارک کافی، اثبات طلب در دادگاه دشوار خواهد بود.
آیا میتوان مدیران شرکت را طرف دعوا قرار داد؟
اصل بر این است که شرکت به عنوان شخصیت حقوقی مستقل مسئول پرداخت دیون خود است و طلبکار باید علیه شرکت طرح دعوا کند. با این حال، در برخی موارد میتوان مدیران یا سهامداران را نیز مسئول دانست، مانند:
در شرکتهای تضامنی که شرکا مسئولیت نامحدود دارند؛
در مواردی که مدیران مرتکب تقلب یا سوءاستفاده شوند؛
در صورتی که قانون بهطور خاص مسئولیت شخصی مدیران را پیشبینی کرده باشد.
خسارت تأخیر تأدیه
یکی از موضوعات مهم در دعاوی مطالبه طلب از شرکتها، دریافت خسارت تأخیر تأدیه است. مطابق قانون، اگر بدهکار در سررسید بدهی را پرداخت نکند، طلبکار حق دارد علاوه بر اصل طلب، خسارت تأخیر را نیز مطالبه کند. میزان این خسارت بر اساس شاخصهای بانک مرکزی محاسبه میشود.
روشهای تضمین طلب در قراردادها
برای جلوگیری از بروز مشکل در آینده، طلبکاران میتوانند هنگام انعقاد قرارداد با شرکتها، روشهای تضمین پرداخت را لحاظ کنند. برخی از مهمترین روشها عبارتاند از:
دریافت چک یا سفته به عنوان تضمین؛
شرط وجه التزام در قرارداد؛
اخذ ضمانتنامه بانکی؛
وثیقهگذاری دارایی شرکت.
این روشها در صورت بروز اختلاف، قدرت طلبکار را در مطالبه حق خود افزایش میدهد.
نکات کلیدی در مطالبه طلب از شرکت
اقدام سریع: تأخیر در طرح دعوا میتواند موجب از بین رفتن امکان وصول طلب شود.
ثبت مدارک: تمامی توافقات باید به صورت مکتوب باشد.
انتخاب مرجع صالح: دعوا باید در دادگاهی اقامه شود که صلاحیت رسیدگی دارد.
کمک گرفتن از وکیل متخصص: پیگیری دعاوی مالی و تجاری بدون دانش حقوقی، ریسک بالایی دارد.
بررسی وضعیت مالی شرکت: قبل از دعوا، توانایی مالی شرکت باید بررسی شود تا از اتلاف وقت جلوگیری گردد.
تفاوت مطالبه طلب از اشخاص حقیقی و حقوقی
در مطالبه طلب از اشخاص حقیقی، دعوا علیه خود فرد مطرح میشود و دارایی شخصی او در معرض توقیف قرار میگیرد. اما در مورد شرکتها، دعوا علیه شخصیت حقوقی شرکت اقامه میشود و اموال شرکت (نه دارایی شخصی سهامداران) توقیف میگردد، مگر در موارد خاص. این تفاوت یکی از مهمترین نکات حقوقی در دعاوی تجاری است.
نقش وکیل در مطالبه طلب از شرکت
بسیاری از افراد تصور میکنند خودشان میتوانند دعاوی مطالبه طلب را پیگیری کنند، اما واقعیت این است که پیچیدگیهای حقوقی و رویههای قضایی میتواند مانع موفقیت آنها شود. وکیل متخصص در این زمینه میتواند:
بهترین راهکار حقوقی را پیشنهاد دهد؛
مدارک لازم را بهدرستی تنظیم کند؛
دادخواست و لوایح دفاعی را تهیه نماید؛
در جلسات دادگاه از حقوق طلبکار دفاع کند؛
در مرحله اجرای حکم، اموال شرکت را شناسایی و توقیف کند.
جمعبندی
مطالبه طلب از شرکت یک فرآیند چندمرحلهای است که از مذاکره و ارسال اظهارنامه شروع شده و در صورت لزوم تا دادگاه و اجرای حکم ادامه پیدا میکند. طلبکار باید از مدارک کافی برخوردار باشد و در کوتاهترین زمان ممکن اقدام کند. شناخت قوانین، آگاهی از حقوق خود و بهرهگیری از وکلای متخصص میتواند تضمینکننده وصول طلب باشد.
معرفی موسسه حقوقی عدالت دانان
اگر شما نیز درگیر موضوعات مربوط به مطالبه طلب از شرکتها هستید، همراهی یک تیم حقوقی متخصص میتواند مسیر را برایتان هموار کند. موسسه حقوقی عدالت دانان با بهرهگیری از وکلای باتجربه در حوزه حقوق تجارت و دعاوی مالی، خدمات مشاورهای و وکالتی متنوعی در زمینه مطالبه طلب، دعاوی قراردادی، تنظیم قراردادها و سایر امور حقوقی ارائه میدهد.
این موسسه با سالها تجربه موفق، میتواند بهترین پشتیبان شما در وصول مطالبات و دفاع از حقوقتان باشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر و بهرهمندی از خدمات تخصصی، به وبسایت موسسه به نشانی edalatdanan.com مراجعه کنید.